Brynhild Grødeland Winther
Katalogtekst 2021: Arv og miljø
Foto utstilling: Oseana Kunst og Kultursenter 2021
________________________________________________________________________
Det blir sagt at eit egg kan tåle store mengder press, utan å knuse. Men likevel knekk eggeskalet, i møte med den vesle fuglen sitt nebb, når den vil ut.
Porselensfuglar har ikkje kome ut av egg.
Ein liten gut løftar varsamt koppen mot munnen. Blomane snirklar seg på fatet og fortel at det er ein god dag. Ein fin dag. Ein dag alle skal vere glade. Høgtid. Alle andre dagar står
porselenserviset til pynt i skapet, og er kaldt.
Det finst ord i lufta, men likevel er lufta så stille, for ingen har teke orda i munnen. Ingen har våga smake på deira ubehag i det ein uttalar dei. Ingen har pusta lyd i orda.
Stillheita.
Hendene er redde for å knuse det finaste porselenet. Ein må vere varsam. Inni stillheita ligg alt ein ikkje har lov til å snakke om. Somme gonge er mor borte. Medisinane gjer kanskje ting verre. Det skulle bli betre. Kanskje. Ingen veit. Ting blir ikkje normalt, sjølv om alt er som vanleg. Mellom den blomstrete duken og månelandinga på TV, ligg alt som ingen har sagt. Heime, er ikkje som andre sine heimar. Stillheita er tett, og den smyg seg rundt kroppen. Som glas. Eller som skalet på eit egg. Hard glasur. Eller eit blankt vindauge.
Borna i nabolaget leikar.
Stillheita
er veggen imellom. Dei andre.
Alle heimar har si eiga lukt. Si eiga atmosfære som kryp inn i sansane når ein opnar døra. Sine eigne fargar, og ting, som i ettertida kan tolkast som nostalgi, om ein ikkje har kjend lufta kring objekta. Inngangspartiet er rommet mellom innsida og utsida. Det første inntrykket, som kanskje dannar avtrykk i minnet. Ei sluse mellom verda og heimen. Ein kan ikkje vere heime når ein er blant folk. Men heime blir ikkje heilt borte sjølv om ein går ut gjennom slusa. Gjennom døra. Om ein går framover i tid. Stillheita ligg rundt kroppen.
Porselensfuglar har ikkje kome ut av egg.
Vaksne kan velje å reise vekk. Vaksne kan ta med seg det finaste porselenet med snirklande blomar, og gå. Gå vekk frå det ein ikkje skal snakke om. Ut i verda, og starte eit anna liv, medan det ein hadde, ligg att inni stillheita bak ryggen. Bak døra til det som var heime. Men, heime har ikkje blitt borte. Barneføtene går framleis gjennom rommet, og lever i tomheita i hylla der porselensserviset stod.
Stillheita.
Forlatt.
Brukar ein ord til å sei det ein ikkje skal snakke om, kan glasbitane etter den knuste stillheita
kanskje
bli liggjande att på golvet, slik at ein skjærer seg under dei mjuke fotsolane når ein prøver
å ta neste steg. Kanskje.
Difor går han ut i verda utan å lage hol i stillheita.
Åleine.
Sjølv når han går ut i den store verda, er glaset alltid der. Avstanden. Uknust.
I stillheita ligg alle orda som aldri blei sagt. Sjølv ikkje etter at heime var rydda og tømt. Minnene etter mor som ikkje klarte leve, er rydda vekk, er blitt objekt, og objekta er andre plassar no. Tida har flytta dei vekk med sine hastige hender.
Likevel.
Inni seg sjølv er ein alltid åleine.
Porselensfuglar har ikkje kome ut av egg.
Måleri er òg stille.
______________________________________________________________________
Brynhild Grødeland Winther er billedkunstner og skribent/forfatter.
“Inni stillheita bur minnene, bur alle spora, og tida som har gått sin veg, utan å bli borte.” er fra utstillingskatalogen Arv og miljø, 2021
